Narcisme: het zwarte schaap van de familie, de zondebok van de narcistische ouder of het onzichtbare kind.

Iedereen die opgegroeid is binnen de dynamiek van een narcistisch gezin en broers of zussen heeft, weet het: de narcistische ouder heeft een kind als favoriet en een kind als zondebok. Zijn er nog meer kinderen binnen het gezin, dan worden ze allemaal tegen elkaar uitgespeeld en opgezet.

Het favoriete kind, The Golden Child, kan niets verkeerds doen in de ogen van de narcistische ouder. Het is de oogappel en wordt op handen gedragen. Gebeurt er iets met het favoriete kind, dan is het altijd de schuld van het zwarte schaap die dient als zondebok binnen de narcistische familie.

Het kind als zondebok, het zwarte schaap, kan niets goeds doen in de ogen van de narcistische ouder. Dit kind, het zwarte schaap, heeft grote kans dat de afkeer van de narcistische ouder zo groot is, dat deze ouder het kind niet in de buurt verdraagt en afstoot. Alles aan dit kind is onzichtbaar voor de narcistische ouder: de narcistische ouder wil het kind niet zien. Alle behoeften van dit kind worden daarom stelselmatig genegeerd.

Zowel voor het favoriete kind als voor het zwarte schaap geldt dat ze opgroeien binnen een destructief familiesysteem. Omdat ze zo jong zijn beseffen de kinderen niet dat het buitensporig voorkeursgedrag en het weerzinwekkende afstootgedrag de narcistische ouder niet normaal gedrag is.

Het zwarte schaap

Het enige waar het zwarte schaap van de narcistische familie goed voor is, is dat het alle nare en mindere eigenschappen van de narcistische ouder over zich krijgt geprojecteerd. Voor de rest deugd er helemaal niets aan dit kind – volgens de narcistische ouder – ondanks dat dit kind hoogstwaarschijnlijk voldoet aan alle kenmerken als buitengewoon goed en lief kind.

Sterker nog: je bent uitgekozen tot het zwarte schaap en tot zondebok omdat je juist fantastische en geweldige kwaliteiten bezit. Kwaliteiten die de narcist niet heeft en het niet kan uitstaan dat het niet zelf heeft!!

Als het zwarte schaap bovendien goed contact heeft met de andere ouder, kan de narcistische ouder dat niet uitstaan en zal gaan stoken. Of passief agressief gedrag vertonen.

Het zwarte schaap moet thuis al die dingen doen die het favoriete kind nooit hoeft te doen. Het zwarte schaap zal te maken krijgen met verbaal gewelddadig gedrag, passief agressief gedrag, met gaslighting, met triangulatie (in het ebook: Kind van een narcistische ouder hier meer over) met verwaarlozing en met emotioneel misbruik.

Als je behoefte als kind genegeerd zijn en je krijgt straf als je vraagt of je behoeften vervuld mogen worden, dan is dat pure misbruik op emotioneel gebied. Veel kinderen die het zwarte schaap zijn, ontwikkelen vroeg of laat een enige vorm van verslaving.

De narcistische ouder en het favoriete kind

Zoals we kunnen lezen in het ebook: Kind van een narcistische ouder, ziet de narcistische ouder diens kinderen als een verlengstuk van zichzelf. De goede eigenschappen van het favoriete kind is voor de narcistische ouder alsof deze in een spiegel kijkt: hij of zij ziet zichzelf! Bewonderend klapt de ouder voor dit kind en prijst het de hemel in. Allemaal gedrag dat de narcistische ouder vroeger als kind nooit gekregen heeft maar er wel naar snakte om wat bewondering en waardering. Dat deze ouder niet begrijpt dat het gedrag totaal buitensporig en destructief is, gaat aan alle leden binnen het gezin voorbij.

Deze ouder kan werkelijk verrukt zijn door alles wat het favoriete kind zegt of doet, vaak op een tenenkrommend overdreven manier. De voorkeursbehandeling – dat altijd ten koste gaat van alle andere kinderen binnen het gezin – die het favoriete kind ontvangt is op z´n zachts gezegd zwaar overdreven. Hoe de narcistische ouder het favoriete kind behandelt, beschermd en ophemelt is extreem excessief. Dure merkkleding, duur speelgoed, alleen foto’s maken van het favoriete kind en uitsluitend over het favoriete kind spreken en alle andere kinderen negeren zijn slechts enkele voorbeelden van voorkeursbehandeling. De andere kinderen krijgen afdankertjes en als ze geluk hebben speelgoed in de uitverkoop of tweedehands.

Overigens voor alle duidelijkheid: de narcistische ouder houdt niet van het favoriete kind: het houd van de weerspiegeling van alle goede eigenschappen van het kind dat de narcistische ouder doet ophemelen. Wel zal het favoriete kind opgroeien met een compleet scheef, krom en gestoord beeld van de wereld en van de realiteit.

De narcistische ouder en het niet favoriete kind

De niet-favoriete kind van de narcistische ouder is de zondebok en het zwarte schaap. De eigenschappen van dit kind doet de narcistische ouder ook aan zichzelf herinneren: herinneringen waar deze niet aan herinnert wenst te worden. Deze ouder walgt aan alles wat dit kind zegt of doet, domweg omdat dit kind een spiegel voorhoudt en de narcistische ouder het niet verdragen kan wat hij, of zij, ziet in de reflectie van het spiegelbeeld: de narcistische ouder walgt van wat het ziet en beseft niet, dat wat het ziet, zichzelf is. Het is niet het kind zelf waar de narcistische ouder zo van walgt, het is de narcistische ouder zelf waar de narcist zo van walgt. Maar ja, ga dat maar eens aan een klein, lief en onschuldig kindje van 7 uitleggen…

Het kind zal zich voortdurend afvragen: “Waarom wil pa, of ma, mij niet? Wat is er mis met me?” en veroorzaakt een langdurige angstige spanning bij het kind. Je schaamt je, want welk kind heeft er nu geen goede band met diens ouders? Er moet wel iets mis met je zijn. En dat soort gedachten vreet aan je.

Als kind ontwikkel je een “misplaatste loyaliteit:” want je wil zo graag verbonden zijn met de narcistische ouder, want dat is nondejuh driedubbeltjes ook je geboorterecht. Toch? Waarom komt die verbondenheid dan maar niet tot stand? Moet je nog beter je best doen?

Zolang het niet-favoriete kind iets heeft dat bruikbaar is voor de narcistische ouder, zal de narcist het kind niet afstoten. Heeft het zwarte schaap niets waarmee de narcist zichzelf in alle glorie terug kan zien, dan is het kind – hoe vreselijk naar het ook klinkt! – een onbruikbaar object dat in de weg staat.

Terwijl maar al te vaak het zwarte schaap de meest gevoelige is binnen het gezin, een HSP is en al snel doorkrijgt hoe de vork daadwerkelijk in de steel zit. Dit is het kind dat doorheeft dat de narcistische ouder destructief is. Zodra de narcist doorheeft dat het kind hem of haar ontmaskerd heeft, zijn de rapen pas echt gaar.

Het “wees” gevoel van de niet-favoriete kind van de narcistische ouder

Iedere kind dat opgegroeid is binnen de dynamiek van een narcistisch gezin, behalve mogelijk het favoriete kind, heeft het knagende gevoel dat er iets niet klopt. Heel veel kinderen denken dat ze niet goed genoeg zijn, groeien op met enorme schuldgevoelens en bovendien worstelen ze met het gevoel dat ze “wees” zijn terwijl hun ouders nog in leven zijn.

De natuurlijk band tussen kind en ouder bestaat niet met een narcistische ouder. Het gedrag van de narcist naar diens niet favoriete kinderen is onnatuurlijk gedrag en niet te bevatten voor de kinderen. En daar wringt de schoen: natuurlijk gedrag voor de kinderen is het volledig (willen) accepteren van hun ouders, omdat het om een natuurlijke band gaat. En dat zit bij alle kinderen erin gebakken. Het sneue is dat de band tussen het kind en de narcistische ouder zich nooit zal ontwikkelen of tot bloei komt. Het ego is belangrijker voor de narcistische ouder dan “sorry” zeggen tegen diens eigen kind.

In het wild zien we het wel eens gebeuren dat de ouder het jong op eet, afschuwelijke beelden om aan te zien, maar hier gaat het om een natuurlijk proces: er is iets mis met het jong of er zijn kapers op de kust. Maar bij ons mensen is het niet normaal dat een ouder het jong “opeet” of afstoot.

Het ergste van dit alles is, waar gaat het kind heen met diens ervaringen over de narcistische ouder? Want het weerzinwekkende afstootgedrag gebeurt voornamelijk achter gesloten deuren. Iedereen die niet binnen het narcistische gezin behoort, krijgt een charmante narcistische ouder te zien die de schijn hooghoudt dat het een fan-tas-tische ouder is die heel veel om diens kinderen geeft.

Merkt de andere ouder op dat de narcistische ouder wel heel hard is naar het niet-favoriete kind, dan ontloopt de narcistische ouder graag diens verantwoordelijkheid door dingen te zeggen als: “Denk je dat ik het leuk vind om zo hard te zijn voor mijn eigen kind? Ik houd zielsveel van al mijn kinderen!” of door passief agressief gedrag of de schuld te geven aan anderen.

Alle angst en alle twijfels knagen aan je. Als de narcistische ouder inderdaad tot afstoten overgaat, ben je wees geworden en dat is een rare en onmenselijke gewaarwording: je bent wees terwijl je ouder nog leeft!

Als het zwarte schaap volwassen is geworden

Ieder jong kind dat opgegroeid binnen de dynamiek van een narcistisch gezin en het zwarte schaap blijkt te zijn, bezit hersenen die nog niet volledig ontwikkeld zijn. Om een heel lang verhaal kort te houden: het effect hiervan is dat bij het kind het stress systeem overspannen is en voortdurend alarm slaat. De hersenen van het kind zijn namelijk nog niet zo ver in hun ontwikkeling om het kind te kalmeren en tot rust te brengen. Het effect hiervan als het kind volwassen is geworden is: het maakt je supergevoelig en het voelt allemaal overweldigend aan alles omtrent je narcistische ouder. Het gevoel knaagt aan je dat je het maar niet kan loslaten, niet kan laten gaan en er maar geen afstand van kunt nemen.

Als het zwarte schaap volwassen is geworden zien we vaak dat het een grootse carrière najaagt, beroemd wil worden, goedlopende bedrijven heeft, een fantastische loopbaan heeft of op ander gebied werkelijk briljant is. In de stille hoop dat de narcistische ouder nu dan toch eens eindelijk eindelijk eindelijk wat waarderende woordjes kwijt wil over de mooie prestaties. Of het zwarte schaap ontwikkeld een vorm van verslaving,. in een wanhopige poging om al die knagende gevoelens te overstemmen en tot stilte te manen.

Hoe herstel je het narcistisch trauma van het zwarte schaap?

Het kind dat vroeger als zwarte schaap opgroeide binnen een narcistisch gezin, heeft hoogstwaarschijnlijk PTSS ontwikkeld. De oorlogvoering van de narcistische ouder naar het kleine, jonge en onschuldige kind is te overweldigend, te doordringend, te angstig en te heftig geweest. Het trauma nogmaals herbeleven op latere leeftijd werkt niet: dat doet het kind uitsluitend herinneren aan de narcist i.p.v. dat het helend werkt voor jezelf. Herbeleven van het vroege trauma activeert de verbinding met de narcist en dat is nu precies wat je kost wat het kost moet zien te voorkomen.

Als je eigen ouder je behoefte en wensen als kind niet erkenden, wie dan wel? Als je je eigen ouder niet kunt vertrouwen, wie dan wel? Je ouder zou je rolmodel moeten zijn, bij wie je je veilig en geborgen voelt. Die van je houden, onvoorwaardelijk.

Dit is tekenend voor iedere relatie die je aangaat met anderen: het gaat altijd om onveilige relaties. Blijf weg uit relaties van anderen totdat je 100% weet wie je bent en wat je wilt. Wat is van jou, echt van jou en wat zijn projecties van anderen? Zolang je je blijft richten op de destructieve relatie met je narcistische ouder is dat exact wat je in je verdere leven gaat aantrekken: destructieve relaties. Omdat je simpelweg niet beter weet en omdat je simpelweg vroeger niet geleerd hebt wat liefde is. Je bent een oorlogskind dat opgegroeid is in een oorlog en dat gaat je allemaal echt niet in de koude kleren zitten. Je hebt geen idee wat het betekent om in een veilige omgeving te zijn.

Je hebt niet alleen verdriet om wat er vroeger gebeurd is, maar ook om wat niet gebeurd is.

Hoe je een begin kunt maken om te herstellen lees je in het ebook: Kind van een narcistische ouder, maar om je hersenen alvast een handje te helpen: het is belangrijk voor iedereen die met een narcistisch (jeugd) trauma rondloopt om dagelijks de prefrontale cortex in de hersenen te activeren door te bewegen en door te wandelen! Het beste medicijn voor Hsp’ers met een narcistische (jeugd) trauma tref je aan in de natuur: trek je wandelschoenen aan!!

Afbeelding van Aamir Mohd Khan via Pixabay 

Copyright Fleur Irene. Alle rechten voorbehouden. Alle teksten op deze site zijn eigendom van Fleur Irene en van HSP en de NARCIST.nl . Deze mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Fleur Irene.

Nieuw hier en weet je niet waar je moet beginnen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Fleur Irene en ontvang gratis een ebook! Uitschrijven kan wanneer je maar wenst en je gegevens zijn veilig bij me!

Hij/zij verhaal : Omwille van de leesbaarheid verwijs ik, in alle online producten van de HSP en de NARCIST website, naar de narcist of destructief persoon als een “hij” en naar het HSP slachtoffer of overlever van narcisme als een “zij.” Dit is puur taalkundig gekozen. Het is niet de bedoeling te concluderen dat narcisten altijd mannen zijn en dat slachtoffers van narcisme altijd vrouwen zijn! Er zijn heel wat mannelijke HSPers slachtoffer van een vrouwelijke narcist!